İnşaat sektöründe son dönemlerde hızlı gelişmeler yaşanmakta beraber, yapı sistemleri yapının türüne göre belirlenerek uygulamaya geçilir. Tünel Kalıp sistemi, çelik yapılar, betonarme yapı sistemleri, kubbe ve kule tipi sistemler, ince cidarlı yapı sistemleri gibi farklı özelliklere sahip ve özel yöntem ve teknikler kullanılarak yapılar inşa edilir. Her bir sistemin kendi içerisinde deprem yönetmeliklerinde belirtilen usul ve esaslara göre yapılması zorunludur.
Deprem Yönetmeliğinde Belirtilen Hasar Durumları
Yapılarda beklenilen en önemli özellikler deprem açısından deprem yönetmeliğinde belirtilen hafif hasar, orta hasar ve ağır hasar durumlarına göre davranış göstermesi beklenir. Örneğin; ağır hasar durumlarında yapının taşıyıcı sistemleri ağır hasar görürken göçme olayının gerçekleşmemesi beklenir.
Orta hasar düzeyindeki yapılarda ise yapının güçlendirme yapılarak kaybettiği taşıma gücünün tekrar kazandırılması ya da onarım işlemleri ile yapının kullanımı devam edilebilmesi beklenir. Bu özellikler göz önünde bulundurulduğunda yapının zati yükünü, dinamik yükleri, hareketli yükleri taşıyabilecek nitelikte tasarlanması önem arz eder.
Bu bakımdan yapılarda deprem karşısında deplasman açısından beklenilecek en önemli davranış, yapının hem rijit davranması hem de elastik yani sünek davranışı sergilemesi istenir. Yapı sistemleri içerisinde taşıyıcı elemanlara rijitlik kazandırılmasının en etkili yöntemi tünel kalıp sistemleridir. Bu sistemlerde duvarların tamamı betonarme yani beton ve çelik donatı birleşiminden inşa edilir.
Tünel Kalıp Sistemi Nerelerde Uygulanabilir?
Perde ve döşeme betonunun beraber entegre edildiği bir sistem olan tünel kalıp sistemleri ile otel, AVM, konut, işyeri, yurt binaları, kamu kurumlarının binaları gibi birçok yapının inşaatında kullanılmaktadır. Özellikle tünel kalıp sistemleri, son dönemlerde TOKİ tarafından aktif olarak kullanılarak yapılar inşa edilmektedir. Tünel kalıpları aktif olarak kullanılmasının en önemli avantajlarından birisi bakım gerektirmeyecek şekilde 500’den fazla kez aynı kalıpların kullanılma imkânının bulunmasıdır. Bu bakımdan diğer kalıp maliyetlerine göre daha ucuzdur.
Tünel Kalıp Sistemi’nin Avantajları Nelerdir?
Projesi hazırlanan yapılarda aplikasyon uygulamalarında diğer kalıplarda ölçülerin uydurulması konusunda sorunlar yaşanabilmektedir. Özellikle taşıyıcı elemanların kesitlerinin projeye uygun olarak hazırlanması ve düzlemlerinin doğru olması yükün taşınabilmesi açısından en önemli kıstastır. Diğer kalıp sistemlerinde hem kesitlerin düzlemleri hem de boyutlarının projeye uygun şekilde imal edilmesinde hatalar olabilmektedir. Tünel kalıp sistemlerinde ise böyle bir hatanın olması mümkün değildir. Diğer avantajları ise şunlardır:
- Kalıplar hızlı bir şekilde kurulup, beton dökümü yapıldığından zamandan ve emekten tasarruf sağlar.
- Deprem açısından rijit bir davranış göstererek yapının dayanımını artırır.
- İnşaat suresi geleneksel yöntemlere kıyasla yaklaşık ¾ oranında azalır.
- Taşıyıcı elemanlar hızlı bir şekilde inşa edildiğinden duvar bölmeleri ve diğer tamamlayıcı elemanlar hemen yerine montajının yapılabilmesi imkânının bulunması,
- Yapıların inşasında balkon, parapet duvar, merdiven, kapı, perde elemanları prefabrik yapı elemanlarının uygulanabilirliği gibi birçok detayın hızlı bir şekilde uygulanmasına olanak sağlar.
Yapıyı oluşturan ve yüklerin iletildiği taşıyıcı duvarların tamamı tünel kalıp sistemleri ile inşa edildiğinden, yapı içerisinde ilave bölümler ya da iç kısımlarında bölmeler genellikle panellerden oluşturularak yapının inşası tamamlanır.
Tünel Kalıp Sistemi Özellikleri
Deprem kuşağında yer alan ülkemiz de yapıların birçoğu deprem karşısında dayanıksızdır. Tünel kalıp kullanılarak yapılar depreme karşı mukavemetli hale getirilmektedir. Yangına karşı tünel kalıp sistemleri kullanılarak inşa edilen yapılar yüksek mukavemet gösterir. Yeraltı ve yerüstü yapılarda kullanılır. Toplu konut inşaatında kısa zaman içerisinde bu konutları inşa edilmesine imkân tanır. Projede yer alan ölçülere göre yapıyı oluşturacak elemanların boyutlarına göre tünel kalıpların üretilmesi mümkündür. Tünel kalıpları kullanıldığı yapılarda inşaat sırasında % 70 oranında beton kullanılır. Geleneksel kalıp sistemlerinde kalıp sureleri işin özelliğine göre 7-14-21 ve 28 gün olarak belirlenmiştir. Ancak tünel kalıp sisteminin kullanıldığı yapılarda bu süre 3-5 gün ile sınırlıdır.
Snk Yapı olarak sizlere yardım olabilir ve sorularınıza cevap verebiliriz.
